In de Bibliotheek

BoekStart
Samen een boekje lezen - plaatjes aanwijzen en verhaaltjes vertellen - versterkt de band tussen ouder en kind. En kinderen die als baby al zijn voorgelezen, zijn later beter in taal. Je kunt dus niet vroeg genoeg beginnen met voorlezen. Het landelijke programma BoekStart stimuleert dit.
Bij de geboorte krijgen de ouders van de gemeente een BoekStartbon. Hiervoor
krijgen ze bij de Bibliotheek een gratis lidmaatschap voor hun baby en een BoekStart-koffertje met daarin twee boekjes om het voorlezen thuis te promoten.

In 2023 zijn er 20% meer koffertjes opgehaald dan in 2022.

Voorleesdagen
Tijdens de Voorleesdagen gaan de leesconsulenten voorlezen in alle klassen.
Verder promoot de Bibliotheek het voorlezen met themapagina’s op de website, extra nieuwsbrief voor ouders en persberichten /advertenties in de kranten.

Leesplezier
Leesplezier bijbrengen staat bij de groep kinderen van 4 tot 12 jaar voorop. Want hoe meer leesplezier een kind heeft, hoe meer het leest, hoe beter het wordt in taal.
In het kader van leesplezierbevordering wordt er steeds meer en intensiever samengewerkt met het onderwijs. Zie hiervoor de Bibliotheek op school.
 

De Bibliotheek in de kinderopvang

Boekenpret
In de kinderopvang in Stichtse Vecht wordt het programma Boekenpret aangeboden, een programma om het voorlezen aan kinderen van 2 tot 4 jaar te stimuleren. De peuterspeelzalen en kinderdagverblijven krijgen drie keer per jaar een kist met boeken om voor te lezen en om aan de kinderen mee naar huis te geven, zodat ook de ouders gestimuleerd worden meer voor te lezen.
In 2023 hebben 15 instellingen in Stichtse Vecht Boekenpretkisten ontvangen, 14 met subsidie van de gemeente, een stichting betaalt het zelf.

BoekStart in de kinderopvang
In De Ronde Venen werken we sinds eind 2022 met het programma BoekStart in de kinderopvang. Bedoeld om samen met de gemeente en de kinderopvang de ouders en kinderen vanaf het allereerste begin met (het lezen van) boeken in aanraking te brengen. Het programma is gericht op het voorkomen van taalachterstanden bij baby’s, peuters en kleuters door het bevorderen van interactief (voor-) lezen en vindt plaats in de kinderopvang en in peuterspeelzalen.
De Bibliotheek levert voor dit programma een actuele en aantrekkelijke boekencollectie bij kinderopvanglocaties, verzorgt training en deskundigheidsbevordering van pedagogisch medewerkers en zorgt voor begeleiding en advies van pedagogisch medewerkers en directies bij het opstellen van een voorleesplan en jaarlijkse monitoring van de effecten. Er doen 7 locaties mee. Alle pedagogisch medewerkers hebben in 2023 een training interactief voorlezen gehad en alle zalen zijn voorzien van een nieuwe, aantrekkelijke collectie (prenten)boeken. Uit de monitor blijkt dat de zalen de meeste zaken al goed op orde hebben. Vergeleken met het landelijk gemiddelde zitten de peuterspeelzalen in De Ronde Venen op de goede weg. Uit gesprekken met de voorleescoördinatoren is al te zeggen dat de bewustwording van het belang van lezen en alles dat daarbij hoort bijzonder gegroeid is. De eerste stappen zijn dus genomen, de komende jaren gaan we door op de ingeslagen weg.

De Bibliotheek op school

Groepsbezoeken
Voor de scholen is er ieder jaar een onderwijsprogramma met bibliotheekbezoeken en projecten gericht op de beginnende lezers in de groepen 1, 2 en 3 en op groep 6 waarbij informatievaardigheden en mediawijsheid centraal staat.

De Bibliotheek op school
Samen werken aan meer leesplezier voor de kinderen is het belangrijkste doel van het programma ‘de Bibliotheek op school’. Dankzij subsidie van de gemeente De Ronde Venen (de NPO-gelden: Nationaal Programma Onderwijs) zijn er in deze gemeente 5 scholen bijgekomen. Twee medewerkers zijn dankzij dezelfde subsidie getraind om de cursus Open Boek te geven. En drie niet-dBosscholen zijn met deze subsidie mee gaan doen met de monitor.
Op de valreep hebben twee scholen in Stichtse Vecht zich nog aangemeld om met de subsidie van de Impulsregeling Masterplan Basisvaardigheden komend jaar mee te doen met dBos.
Eén school in Stichtse Vecht maakt gebruik van de diensten van een leesconsulent zonder een dBoscontract.

Elk jaar wordt een landelijke monitor uitgezet. Hieronder staan de resultaten van de monitor over 2023 van beide gemeenten (8 scholen in De Ronde Venen en 2 scholen in Stichtse Vecht) ten opzichte van het landelijk resultaat. De meeste scholen deden voor de eerste keer mee.

Er wordt gemeten voor:

Enthousiaste lezers:
- vinden het leuk om een boek te lezen
- lezen vaak thuis in een boek
- vinden het leuk om in de klas in een boek te lezen
- gaan vaak naar de bibliotheek buiten de school
- vinden het leuk als de juf/meester iets vertelt over een boek
De Bibliotheek AVV scoort hier 67% goed, landelijke is dit 59%.

Enthousiaste leesouders:
- praten soms of vaak met hun kind over boeken
- geven hun kind tips voor leuke boeken
- lezen hun kind soms of vaak thuis voor
De Bibliotheek AVV scoort hier goed voor 56%, landelijk is dit 46%.

Leesbevorderende leerkrachten PO:
- ingevuld door 100 leerkrachten uit Stichtse Vecht en De Ronde Venen
- lezen tenminste een of een paar keer per week voor aan de groep
- laten leerlingen tenminste een of een paar keer per week stillezen/vrij lezen
- houden minimaal een keer per week een boekenkring (hieronder vallen ook een boekintroductie, boekenbabbel, boekensushi of speeddate)
- gebruiken soms, regelmatig of vaak leesboeken bij de wereldoriënterende onderwerpen
- helpen leerlingen minimaal een keer per week bij het uitzoeken van een boek
- praten minimaal een keer per week voor of na het voorlezen met de leerlingen over het boek
De Bibliotheek AVV scoort hier 76% goed, landelijk is dit 78%.

Taalhulp voor kinderen en hun ouders

Taalvisite
Taalvisite is bedoeld voor kinderen tussen 2 en 12 jaar die een taalachterstand hebben. Een vrijwilliger komt gedurende vijftien weken één uur per week op bezoek bij het gezin, leest voor, doet (taal)spelletjes, praat met het kind en betrekt ook de ouders hier actief bij. Dit is een belangrijk onderdeel van de Taalvisite, omdat via deze weg ouders zien hoe je kunt voorlezen, zodat zij het na de vijftien weken zelf kunnen oppakken.

Persoonlijke aandacht, individuele begeleiding en één-op-één aandacht van de taalvisite-vrijwilliger wordt vaak genoemd bij de evaluatie met de ouders. Veel ouders geven aan blij te zijn met taalvisite voor hun kind(eren). Hun kind gaat vooruitgaat met Nederlands en leert beter lezen of krijgt een grotere woordenschat.
Een van de ouders zegt: “Mijn kind spreekt beter Nederlands en begint langzaam zelf te lezen.” Een andere ouder is ook heel blij met de houding van de taalvisite-vrijwilliger: “Ze [de taalvisite-vrijwilliger] is lief en kalm, ze respecteert mijn kind en ze zal hem niets opdringen dat hij niet wil doen.”
Daarnaast geven ook een aantal ouders aan dat ze het graag wat langer zouden willen, omdat 15 bezoeken snel voorbij zijn.

Een van de leerkrachten geeft aan:
“We zijn erg positief over de taalvisite en onze leerling zelf ook. Zijn woordenschat is de afgelopen periode erg gegroeid door taalvisite. Hij is nu gemotiveerder nu het lezen iets beter gaat. Bedankt voor jullie inzet!”

Gezinsaanpak Geletterdheid
De gezinsaanpak richt zich op laagtaalvaardige ouders. Doel is het verbeteren van de taalvaardigheid van de ouders zodat zij een taalrijkere opvoeding kunnen geven. Deze kinderen zullen daardoor met minder achterstand op de (basis)school starten waardoor de cirkel van laaggeletterdheid kan worden doorbroken.
Op dit moment richt de samenwerking zich op het jonge kind in samenwerking met het consultatiebureau. Zo staan op alle consultatiebureaus kleine boekencollecties en zorgt het consultatiebureau mede voor de verspreiding van de BoekStartbon. Verder is er regelmatig overleg tussen de Bibliotheek en het consultatiebureau.
In 2023 is de samenwerking geëvalueerd. Hieruit blijkt dat de korte lijntjes gewaardeerd worden, de zichtbaarheid van de Bibliotheek is verbeterd en de boekcollectie helpt bij gespreken over (belang van) voorlezen.
In De Ronde Venen is de Bibliotheek aangesloten bij het netwerk Kansrijke Start, over de eerste 1.000 dagen in het leven van een kind. Voor ons is dit netwerk van belang om aan een grote groep professionals het aanbod van de Bibliotheek onder de aandacht te brengen.
In Stichtse Vecht is een pilot ‘ouders en taal’ geweest, gericht op het verhogen van de ouderbetrokkenheid op basisscholen. Na afloop waren ouders, kinderen en school blij met de vooruitgang die geboekt is.